کانون وکلای دادگستری اصفهان 3 دی 1400 ساعت 11:59 https://isfahanbar.org/vdcj.metfuqe8asfzu.html -------------------------------------------------- به همت کمیسیون حقوق بشر کانون وکلای دادگستری استان اصفهان عنوان : همایش روز جهانی حقوق بشر برگزار شد -------------------------------------------------- به مناسبت روز جهاني حقوق بشر ، همايشي با همکاری کمیسیون های حقوق بشر ، روابط بین‌الملل و کمیسیون کارآموزی در سالن اجتماعات کانون وکلای دادگستری استان اصفهان برگزار شد. متن : به گزارش روابط عمومی کانون وکلای دادگستری استان اصفهان ، به مناسبت روز جهاني حقوق بشر، همايشي با همکاری کمیسیون های حقوق بشر ، روابط بین‌الملل و کمیسیون کارآموزی در سالن اجتماعات کانون وکلای اصفهان با حضور سرکار خانم دکتر مهناز بیات عضو هیئت علمی دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی و جناب آقای دکتر محسن عبداللهی دانشيار حقوق بین الملل دانشگاه شهید بهشتی و جناب آقای دکتر عباس كوچ نژاد وکیل دادگستری و استاد مدعو دانشگاه آزاد مرکز با موضوعات "حق بر حق داشتن"،" اهميت حق هاي رويه اي در صيانت از حقوق بشر " و " ساز و كارها و ضمانت هاي بين المللي حقوق بشر"راس ساعت ۹:١٥ صبح برگزار گردید . جلسه با سخنرانی سرکار خانم دکتر بیات آغاز که خلاصه سخنان ایشان به شرح ذیل می باشد:  عبارت "حق بر حق داشتن "را برای نخستین بار هانا آرنت در مقاله‌ای تحت عنوان "حقوق بشر کدام حقوق "به کار گرفت این مقاله در سال ۱۹۴۹ در شماره تابستان مجله مطالعات مدرن که به جنبش های کارگری ایالات متحده تعلق داشت و عمر کوتاهش بعد از ۲ سال به پایان رسید چاپ شد پس از این هانا آرنت بخش‌هایی از این مقاله را در فصل نهم کتاب ریشه‌های توتاليتاريسم گنجاند واکثر خوانندگان آرنت برای اولین بار با این عبارت یعنی "حق بر حق داشتن "در چهارچوب فصل نهم کتاب ریشه های توتاليتاريسم آشنا شدند.آرنت در این فصل تفسيراً به وضعیت‌های فاجعه باری اشاره می کند که مفهوم حقوق بشر را در سال‌های پس از جنگ بین الملل اول به چالش کشیده است سالهایی که میلیونها انسان به یکباره خودشان را بدون وطن یافتند و اجباراً در سرزمین‌هايي سكني داده شدند که هیچگونه علقه ي تاریخی با آنها نداشته اند این انسان ها عمدتاً در دو گروه اقلیت های قومی و اشخاص بی تابعیت یا بدون وطن جای می‌گرفتند.دسته اول غالباً در کشورهای تازه‌تاسیس شرق و جنوب اروپا که در اثر اعتلای امپراتوری های بزرگ و چند ملیتی به وجود آمده بودند سكني گزیدند و دسته دوم یعنی بي وطنان خواه رسماً و خواه عملاً تبعه هیچ کشوری نبودند و در واقع اینها به واسطه قوانین حکومتی از آنها سلب تابعیت شده بود. در ادامه درتعريف حقوق بشربيان داشتند: از منظر نظام اندیشه حقوق بشر مبنای بهره‌مندی از حق، انسان بودن است و نه برخورداری از شرایط خاص یا قرار داشتن در موقعیت ممتاز .بر این اساس انسان تنها در گوهر انسانيش يعني کرامت انساني، فعالیت هنجاري بایستی در شرایط و موقعیت های فاجعه بار از حمایت نظام حقوق بشر بین الملل برخوردار باشد چنان که از ابتدا هم مقصد و مقصود سازمان ملل متحد از طرح گفتمان حقوق بشر همین بود بر این مبنا حقوق بشر استحقاق هايي به حساب می‌آید که انسان به ماهو انسان ،صرفاً از آن جهت که انسان است از آنها بهره مند است و جنس ،هويت جنسي، زبان ،نژاد ، عقیده ،ایدئولوژی ،مرام ،مسلک تعلقات قومی و قبیله‌ای ،خاستگاه جغرافیایی و منشاء نژادي، مانعي در برخورداری از این استحقاق ها نیست .ارائه چنین فهمی از حقوق بشر بر فرض وجود جوهری انسانی است که به محض تصور منشاء برخورداری از حق هاي انسانی است حال این توصیف از حقوق بشر همچنان توصیف غالبي است . حقوق بشر پیوندی ناگسستنی و تنگاتنگ با انسان بودن انسانها وراي جنسیت ،زبان ،نژاد،دين ، قومیت ،ملیت دارد چرا که طبق این فهم محل ذاتی حقوق بشر همان مفهوم "انسان بودن "است . حقوق بشر زاییده هیچ نهاد بین‌المللی نیست بلکه استحقاق هایی است که به نوع بشر تعلق دارد و با تولد انسان متولد می شود . در ادامه براي پيشبرد هدف حقوق بشر به تفكيك ميان دو مفهوم "حق بودن" و "حق داشتن"پرداختند بدين نحو كه بيان داشتند: گام نخست در تبیین معنای حق تفکیک میان "حق بودن "و "حق داشتن" است . الفبا و نقطه آغاز و اولین گام در تبیین معنای حق توجه به تفکیک میان حق بودن و حق داشتن است حق در ترکیب "بودن" که در مقابل باطل است قرار می‌گیرد و همواره در عرصه اندیشه ورزی سیاسی ،اخلاقی حضور داشته به معنای ارزشی همان "خوب بودن" یا به لحاظ اخلاقی "مقدور بودن" است و از آن به عنوان مفهوم قدیم حق یاد می‌كنند.  اما حق در ترکیب "داشتن" که در مقابل "تکلیف "قرار می‌گیرد به معنای "امکان انتخاب داشتن و توانایی گزینش گری "است و مسئول تفکر جدیدی است که در پی مبارزات آزادی خواهانه و برابری طلبانه انسانها در عرصه مدرن و دوره روشنگری متولد شده و از آن به عنوان مفهوم جدید حق یاد کنند.  بر حق بودن یک تصمیم مستلزم این است تصمیم مورد بحث از نظر اخلاقی و بر اساس اصول محتوای یک نظام اخلاقی مورد تایید باشد اما مفهوم حق در ترکیب داشتن با این مفهوم تفاوت دارد . در معنای دوم حق داشتن لزوماً به مفهوم انجام عمل خوب‌یا مورد تایید نظام اخلاقی حاکم بر جامعه نیست بلکه به معنای امکان انتخاب و گزینش گری آزادانه فرد انسانی به پشتوانه حمایت  سیاسی و تضمین اثر انتخاب فارغ از توجه به هویت انتخاب کننده و محتواي اخلاقی برآمده از انتخاب او توسط نظام حقوقی به کمک یک دستگاه قضایی مستقل است  از همین روست که فیلسوفانی از ذیل معنای جديدحق از مفهومي به نام "حق به ناحق "يا"حق بر خطا بودن "صحبت می‌کنند . برای نمونه اگر شهروندان از حق آزادی عقیده برخوردار باشند ممکن است در اجرای آن حق مادامی که به حقوق دیگران خللی وارد نکند عقايدي را برگزیند که از دیدگاه نظام اخلاقی متعارف مصداق یک عقیده بد، ناصواب و خطا باشد و به همان اندازه هم ممکن است موضع عقیدتی را اتخاذ کنند که از دیدگاه نظام اخلاقی مورد بحث مصداق یک عقیده خوب ،درست و صواب به حساب بيايد‌. سركار خانم دكتربيات در اخربيان داشتند: ثمره قابل توجه تفکیک بنیادین بین این دو معنای از حق بی طرفی اخلاقی یا به دیگر سخن فرا اخلاقی بودن به آن نظام سیاسی و حقوقی است که مدعی تضمین حقوق انسانی است . سخن گفتن از حقوق بشر بی نظر داشت این تفکیک بنیادین که حقوق بشر بر بنیادش استوار شده یعنی تفکیک میان حق بودن و حق داشتن . در ادامه سخنران دوم آقای دکتر محسن عبدالهی، استادیار حقوق بین الملل و حقوق محیط زیست دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه شهید بهشتی در ادامه به سخنرانی پرداخته و طبقه بندی های متعدد ارایه شده از حق های بشری را بیان کرده و این حق ها را به حق های ماهوی و رویهای تقسیم و فرمودند حقهای رویهای حقهایی هستند که الزامات شکلی بر اجرای حقهای قانونی تعیین میکنند و بستر اجرای حقهای ماهوی را مشخص کرده  و حقهای ماهوی به تاسیس حق و تکلیف میپردازند. به عبارت منطقیون حقهای رویهای مقدمه واجب هستند و اگر نباشند به حقهای دیگر دسترسی پیدا نخواهیم کرد و گرایش بر اینست که بعضی از حقهای رویهای بنیادین شناخته شوند و حتی در زمان اضطرار عمومی هم این حقها قابل تعطیلی یا تعلیق و تخطی نیستند. حقهای رویهای الزامات شکلی و آیینی را برای اجرای حقهای بشری تعیین میکنند. حقهای مندرج در چارچوب حق بر دادرسی عادلانه عموما در زمره حقهای رویهای طبقهبندی میشوند؛ حقوقی مانند حق بر دسترسی به محاکم دادگستری، حق بر داشتن وکیل، حق بر رسیدگیهای علنی و حق بر بازبینی قضایی دستور اجرایی بازداشت. درکنار این حقها، چهار حق مهم مشترک میان حقوق محیط زیست و حقوق بشر نیز در قالب حقهای رویهای قابل بررسی هستند: حق بر اطلاعات زیست محیطی؛ حق بر مشارکت عمومی در موضوعات زیست محیطی؛ حق بر دسترسی به عدالت زیست محیطی؛ و اخیرا حق بر انجام تحقیقات در کیفیت محیط زیست قبل از اتخاد تصمیمات دارای آثار زیست محیطی. این حقها بسترسازی برای تحقق بسیاری از حقهای بشری میکنند و نظام بینالملل و حقوق بشر گرایش زیادی به شناسایی این حقها به عنوان حق بنیادین دارد زیرا بدون این حقها تحقق حقهای ماهوی تقریبا ناممکن است و درکمیته حقوق بشر، کمیسیون حقوق آمریکایی حقوق بشر و دادگاه اروپایی حقوق بشر گرایش یه سمت شناسایی این حقها به حقهای بنیادین دارد. در این سخنرانی، تلاش شد با بهرهبرداری از کنوانسیون منطقهای آرهوس 1998 در حقهای سهگانه زیست محیطی، جایگاه این حقوق در نظام حقوقی ایران مورد سنجش قرار گیرد. با استفاده از مطالعات و تجربیات تطبیقی، این اعتقاد وجود دارد که با شناسایی و رعایت حقهای یادشده، بسیاری از بحرانهای کنونی و آتی محیط زیست از جمله خشکسالی و مناقشات آبی، به ترتیب قابل مدیریت و پیشگیری است. در پایان جناب آقای دکتر كوچ نژاد در خصوص چهار موضوع ایراد سخن فرمودند از جمله موارد : کمیته حقوق بشر، ارکان و نهادهای وابسته به سازمان ملل متحد ،ضمانت اجرای کیفری و نقش سازمانهای غیردولتی و دیپلماسی حقوق بشر ١. کمیته های حقوق بشر کمیته های حقوق بشر ناظر به میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی است که داراي یک پروتکل الحاقی شماره ١ مي باشد  که کشور ایران تاکنون به این پروتکل ملحق نشده بنابراین یک ایرانی نمی تواند از دولت ایران به خاطر نقض حقوق بشر در این کمیته شکایت كند.  کمیته حقوق بشر متشکل از ۱۵ حقوقدان برجسته و مستقل می باشد که به آنها نهاد قضایی نمی‌توان گفت و یک نهاد شبه قضايي است که رای به معنای قضایی صادر نمی‌کند بلکه نقض حقوق بشر را مکتوب و اعلام می‌نمايند وليكن النهايه وارد ماهيت نمي شوند و راي نهايي صادر نمی‌کنند . مهمترین نهاد حقوق بشری کمیته حقوق بشر می‌باشد. ٢. ارکان و نهادهای که وابسته به سازمان ملل متحد :  مهمترین ارکان و نهادهای وابسته به سازمان ملل متحد شورای حقوق بشر میباشد . شورای حقوق بشر برخلاف کمیته حقوق بشر که متشکل از تعدادی حقوقدانان مستقل می‌باشد نهادی بین الدولی است و ۴۷ کشور عضو به دنبال منافع سیاسی دولت متبوع خود هستند . نظارت شورای حقوق بشر بر حقوق بشر از دو طریق گزارش هاي موضوعي و گزارشگران ويژه می باشد. در ادامه جناب اقاي دكتر كوچ نژاد در خصوص بقيه اركان و نهادها ي وابسته به سازمان ملل متخد از جمله مجمع عمومي، شوراي امنيت ايراد سخن نمودند. ٣.ضمانت اجراي كيفري  اولین ضمانت اجرای کیفری اصل صلاحیت جهانی است . چهار دسته جنايت اعم از تجاوز ،جنایت علیه بشريت، نسل كشي و غیره نظم عمومی کل جهان را به هم می زند و افکار عمومی کل بشریت را جریحه دار می کند. لذا تمام کشورها نسبت به این جنایات ذینفع هستند. در ادامه سخنان خود را در خصوص نقش سازمان هاي غير دولتي و ديپلماسي حقوق بشر ايراد نمودند. و در پايان جلسه با حضور سه سخنران جلسه پرسش و پاسخ برگزار گرديد انتهای خبر / روابط عمومی کانون وکلای دادگستری استان اصفهان