انتخابات این دوره هیات رییسه اتحادیه سراسری کانون های وکلای دادگستری ایران (۷ آبان ۱۳۹۲- شهر اراک ) دست کم در میان آن عده از همکارانی که از نزدیک مسایل مربوط به اتحادیه و کانون های وکلا را پی گیری می کنند ، حرف و حدیث های بسیاری با خود به همراه داشت. ۷ نفر از اعضای کانون وکلای مرکز برای سمت های ریاست ( کشاورز - ثابت قدم ) ، نواب رییس ( غیرت - شهلا ) و بازرسی ( جنتی – کمیلی و آشوری ) ثبت نام کرده بودند که از این تعداد تنها بهمن کشاورز توانست آراء کانون های دیگر را به خود اختصاص داده و مسوولیت ریاست اتحادیه را بر عهده بگیرد.
در دقیقه های آغازین پس از پایان انتخابات این دوره ، بمانند آنچه که در کل کشور مرسوم است ، راه حلی ساده و فوری به ذهن برخی از همکاران مسوولمان در کانون مرکز خطور نمود که خشنودم تا این زمان این تصمیم آنی و خلق الساعه به فرصتی برای عملی شدن دست پیدا نکرده است . طی مذاکرات کوتاهی که در اراک با چند نفر از همکاران تاثیر گذار در اتحادیه داشتم از ایشان دلایل عدم موفقیت کاندیداهای کانون مرکز را جویا شدم که قرار بر این شد تا در فرصتی چند روزه پس از انتخابات این موضوع مکتوب شود تا هم ثمری برای آینده داشته باشد و هم به انباشت تجربیات کمک کند.
در اولین قدم به سراغ سید مصطفی انوری زاده ریاست کانون وکلای اصفهان رفته ام . انوری زاده که از چهره های شاخص و موثر در اتحادیه و جامعه وکالت ایران است وکیلی است صریح اللهجه که با لهجه ی دلنشین اصفهانیش آنگونه سخن می گوید که هم همه چیز را گفته است و هم مخاطبش را رنجیده خاطر نمی سازد. در یک گفتگوی تلفنی کوتاه از او پرسیده ام علت ناکامی کاندیداهای کانون مرکز را چه عاملی می داند ، پاسخ او بدین شرح است:
مصطفی انوری زاده : همايش بيست و يكم در شهر اراك با ميزبانی بسيار پسنديده هيات مديره و همکاران كانون اراك برگزار شد. ضمن قدر نهادن به اقدامات اين دوستان و تشريف فرمايي همه هيات هاي مديره و همفكري كردن درباره مسايلی كه در اين اجلاس مطرح شد ، امیدوارم پیشرفت هایی که انشاالله نصیب همه كانون ها و نتيجتا همه وكلاي دادگستري شود را در بر داشته باشد.
معتقدم كه هر دو سال يكبار كه انتخابات هيات رئيسه برگزار مي گردد ، استرس ها ، ناراحتي ها و احيانا دلخوري هايي هم با خود به همراه مي آورد. در همين انتخاباتي كه گذشت اتحاديه نتوانست از وجود وكلاي محترم ، همكاران ارجمند و انديشمندان در كانون مركز و ساير كانون ها كمال استفاده را بنمايد ، شايد يكي از علل عمده عدم توفيق كانون وكلاي مركز و همكاران بسيار معظم مان در اين كانون كه واقعا گنجینه و ذخيره وكلاي داد گستري در سراسر كشور محسوب مي شوند اين باشد كه همكاران ما در كانون مركز نوعي احساس برتري نسبت به همه كانون ها ارائه مي دهند شايد واقعيت امر هم اين نباشد ولي رفتار و گفتار و كردار اين دوستان عزيزمان در اين كانون اين شبهه را القاء مي نمايد كه كانون هاي دیگر کانون های درجه ۲ محسوب مي شوند و كانون مركز امتيازات خاص خود را دارد ،همين امر سبب شده است كه از نقطه نظر رواني اعضاي محترم هيات هاي مديره كانون هاي وكلاي دادگستري نوعي مرزبندي با اين كانون بزرگ و مادر و همانطوري كه عرض كردم ذخيره معنوي همه وكلاي دادگستري بنمايد ، شايد علت آن اين باشد كه كانون مركز در مقاطع مختلف زياده خواهي را علنی كرده و احساس تفوق را برملا نموده و ييان داشته اند. مثلا در هنگام تاسیس اتحاديه كانون هاي وكلاي دادگستري اعضاي هر كانون داراي يك راي بودند و بنابراين كانون مركز از ۱۲ راي برخوردار بود اما در مقطع زمانی خاصي كانون مركز اعلام داشت كه آراي او كم است و بايد دو يا چند برابر شود كه نهايتا بر دو برابر رضايت داد و حاصل اين امر آن شد كه در راي گيري هاي مختلف در اتحاديه در حال حاضر كانون مركز ۲۴ راي دارد در حاليكه ساير كانون ها ۵ راي دارند و اين تفاوت تاثير معنوي و عميق بر ذهن همكاران ما در ساير كانونها داشته است.
وقتي با اعضاي محترم هيات هاي مديره كانون ها صحبت شود معلوم مي گردد كه عينا اين امر اثر نامطلوب بر روابط كانون ها گذاشته است. يا در امور ديگر منجمله برگزاري آزمون ورودي كانون مركز با ساير كانون ها هماهنگ نشد البته در گذشته آزمون ورودي خود را دو مرحله اي اعلام كرد كه آثار سوء آن بر همان كانون و ساير كانون ها مشهود بوده و هست. البته كانون مركز فقط يك دوره آزمون را بدين نحو برگزار كرد و بعدا از تصميم قبل خود عدول نمود و موارد دیگری هم هست .
به هر حال نحوه راي گيري در اتحاديه به نحو موجود ايجاد جبهه بندی ناخواسته و واقعا ناروا مي نمايد كه بايد مرتفع شود و الا همانطوريكه حداقل در دو سه دوره ي گذشته در انتخابات اتحاديه ملاحظه فرموده ايد اثر نامطلوب بر جاي گذاشته و خواهد گذاشت و وكلاي دادگستري نمي توانند به اين ذخيره هاي پربار علمي و اجتماعي و حرفه اي دسترسي كامل يابند.
سوال :با توجه به اینکه تعداد وکلای عضو کانون ها با یکدیگر مساوی نیستند آیا آرای برابر کانون ها با هم درست است؟
پاسخ اين امر اين است كه همانطوريكه همه شاهد بوده ايم كانون ها در مرور زمان تعداد وكلاي آنها كاهش يا افزايش يافته است. مثلا همين كانون مركز را ملاحظه فرماييد يك زماني به غير از استان آذربايجان و فارس همه ي استانهای دیگر از حیث مديريت وكلا تحت نظر كانون مركز بودند اما به تدريج اين تعداد كاهش يافته و منبعد نيز كاهش خواهد يافت. بعلاوه كانون هاي ديگر هم رشد چشمگيري از حیث وكيل داشته اند مثلا همين كانون اصفهان در زمان تاسيس در سال ۱۳۷۵ ،۶۲ وكيل داشته در حاليكه امروز متجاوز از حدود ۱۷۰۰ وکیل دادگستری و حدود ۴۰۰ كارآموز وکالت دارد پس این امر متغیر را نمی شود ملاک قرار داد.
اما دو راه حل وجود دارد که به نظر می رسد قابل تامل و بررسی و ارزیابی باشد ، یکی اینکه اداره اتحادیه کانون ها با هیات رییسه ای باشد که به نحو دوره ای انتخاب می گردد یعنی مثلا دو سال کانون مرکز آن را اداره کند ، دو سال کانون آذربایجان و ... این امر دردسرهای بسیار زیاد موجود را کاهش خواهد داد. همین امر را اینجانب در یازدهمین همایش اتحادیه سراسری کانون های وکلای دادگستری ایران که در مهرماه ۱۳۸۷ در همدان برگزار شد مطرح کردم که مورد اقبال و استقبال کانون های دیگر قرار نگرفت البته از آن زمان مدت نسبتا زیادی گذشته کانون ها افزایش یافته اند تعداد وکلا بیشتر شده اند و عیوب وضع موجود هم بیشتر عیان گردیده است.
پیشنهاد دقیق در این زمینه آن است که هر دوره ای یک یا چند کانون اداره اتحادیه را بعهده بگیرند. مثلا رییس و نواب رییس و بازرسان کلا از یک کانون انتخاب شوند یا رییس از یک کانون ، نواب رییس از کانون دیگر و بازرسان از کانون آخر انتخاب شوند و اتحادیه را برای یک دوره دوساله اداره کنند.
بدیهی است که این امر رفاقت و همکاری را بین کانون ها افزایش خواهد داد و برای مساله انتخابات مشکلی ایجاد نخواهد کرد و همه ی کانون ها خود را شریک و سهیم واقعی در اتحادیه و اداره آن خواهند دانست. روح همکاری ترویج می گردد و تکلیف هر کانون هم از قبل معین می شود.
اما راه حل دوم ؛ به نظر من دومین راه حل که می تواند مشکلات را از سر اتحادیه بردارد آن است که هر کانون دارای یک رای باشد بعبارت دیگر کاندیداها قبلا خود را معرفی کنند و هر کانون درون خودش انتخابات داخلی بعمل آورد مثل سایر مصوبات که کانون ها در حال حاضر می گذرانند و یک نفر را بعنوان رییس و... انتخاب کنند و زمان رای گیری هر کانون رای خودش را به عنوان یک رای واحد اعلام دارد. در این فرض ممکن است گفته شود که کانون مرکز اعضای هیات مدیره آن تقریبا دو برابر اعضای سایر کانون هاست و در نتیجه در تصمیم گیری می باید بیشتر مداخله داشته باشد شاید در این خصوص بشود پیشنهاد کرد که کانون مرکز دو رای اعلام کند و سایر کانون ها یک رای .با این وجود کانون تهران به لحاظ کثرت اعضای هیات مدیره از امتیاز بالاتری برخوردار خواهد شد که ظاهرا با اصول دمکراسی هم مطابقت دارد.
توجه به این امر مهم بفرمایید که اتحادیه سراسری کانون های وکلا ، اتحادیه کانون های وکلاست نه اتحادیه وکلا بنابراین می بایست از منظر کانون های وکلا بعنوان اشخاص حقوقی موضوع مورد بررسی و توجه قرار گیرد. در این روشی که گفته ام هر کانون دارای یک رای خواهد بود و انتخابات هیات رییسه و سایر قضایا انتخابات کانون های وکلا خواهد بود. به نظر من تا زمانی که به تعداد وکلا توجه شده و از منظر وکلای دادگستری این موضوع بررسی شود اشکال همچنان باقی خواهد ماند . وکلای دادگستری می تواند در سازمان دیگری تشکل یافته و در سازمان دیگری بعنوان شخصیت حقیقی خود حاضر شوند. کنگره ملی وکلا در این راستا حرکت کرده است.
برگردیم به موضوع اصلی ، در انتخابات هیات رییسه اتحادیه هر دو سال یکبار ، همه ی وکلای حاضر در همایش با مناظری روبرو می شوند که به نظر من خیلی خوشایند کانون های وکلای دادگستری بعنوان نهاد مدنی و اثرگذار در جامعه نیست. اینکه بعضی از همکاران ما حتی تا پایان جلسه رای گیری هم حاضر نیستند در همایش باقی بمانند و بصورت ناراحت همایش را ترک می کنند و دور می شوند چنین اثر نامطلوب و غیر درستی بر همایش و برگزارکنندگان آن و اتحادیه و نهایتا کانون های وکلای دادگستری می گذارد. چندین بار انتخابات صورت گرفته و من وشما شاهد اینگونه صحنه هایی که با ناراحتی خاتمه یافته است بوده ایم ، بالاخره اگر اساسنامه اتحادیه روش موجود را که به نظر من دارای ایراداتی است که عرض کردم بعنوان روش اجرایی خود پسندیده همه ی ما باید به آن گردن نهاده و از آن استقبال کنیم. اصول دمکراسی یعنی همین باید به آرای آحاد شرکت کنندگان در انتخابات ارج گذاشته و آنرا گرامی بداریم وگرنه در اندک زمانی این امر که تشکیل اتحادیه مبنای رفاقت ها و دوستی ها و همکاری ها و همبستگی ها بوده است تبدیل به عناد و ناراحتی ها و از هم گسیختگی ها خواهد شد و نتیجه معکوس خواهد داد.
در همایش اراک یکی از مصوبات آن بود که که گروه کاری تعیین شود تا نسبت به اصلاح اساسنامه اقدام نمایند فرصت را غنیمت می شمارم و از دوستانی که در این کارگروه حاضرند استدعا دارم به این مسایل توجه فرمایند و اگر قرار است اساسنامه اصلاح شود بهتر است به نحو ریشه ای و اساسی آنرا اصلاح کرد نه اینکه با تغییر چند ماده آنرا اصلاح شده پنداشته و مجددا در انتخابات دو سال دیگر با مشکلات اینچنینی مواجه گردیم و دوباره در پی اصلاح اساسنامه برآییم.
وبلاگ وکلای ملت/آرش کیخسروی
