از حالا دست اندر كار انتشار ويژه نامه اي هستيم كه اول فروردين ۹۳ منتشر مي شود . موضوع اش : « آسيب شناسي كانون وكلا» . و نه «آسيب شناسي حرفه وكالت» . و اين دو با هم فرق دارند.
آسيب حرفه وكالت - اگر بشود اسمش را «آسيب» گذاشت - چيزي است شبيه پوست انداختن ، يا تولدي ديگر ، يا زايشي دوباره . رنج حرفه وكالت ، رنج ناشي از گذار است . گذار از سنت به مدرنيته . حرفه وكالت از مفهوم سنتي اش يعني استنابه در زمان حيات بريده و جدا شده ، ولي در معناي جديد اش كه استنابه در زمان حيات باشد به اضافه چيز ديگر و چيزهاي ديگر ، هنوز درست جا نيفتاده . به تعبير ديگر و شايد هم روشن تر ، مركز آسيب در حرفة وكالت درون سيستمي است ولي در كانون وكلا ، برون سيستمي.
مركز آسيب در كانون وكلا يا مربوط است به خصلت و منش و نحوة مديريت مديراني كه در ادوار مختلف ، اداره كانون را بر عهده داشته اند ، يا مربوط است به زياده خواهي افراد غير صالح و نابابي كه موفق به اخذ پروانه وكالت شده و به عضويت كانون در آمده اند ، يا مربوط است به دخالت هاي بي جا و غرض آلود برخي از نهادهاي حكومتي ، يا مربوط است به قوانين و مقرراتي كه به مرور ايام وضع شده و كانون ، چاره اي جز اجراي آن ها نداشته ، يا مربوط است به همه اين عوامل به نحو اجتماع و يا مربوط است به علل و عوامل ديگري كه فعلاً در مقام بيان اش نيستم.
خلاصه همه اين علت ها درآسيب شناسي كانون وكلا برون سيستمي ، اما ، در حرفه وكالت درون سيستمي و از لوني است كه گفتم.
اين را هم در پرانتز اضافه كنم كه: اگر كسي از من بپرسد:
« آيا با طرح آسيب شناسي كانون وكلا ، بهانه به دست مخالفان نمي دهي و آب به آسياب شان نمي ريزي؟»
مي گويم : نع . مي گويم : در كانون چه آفتي هست كه ما مي دانيم و ديگران نمي دانند؟ و يا چه امر محرمانه اي كه اگر افشا بشود رسوا مي شويم؟ يا چه نكته اي كه اگر مخالفان بفهمند چماق اش مي كنند و به سرمان مي كوبند؟ از اين گذشته ، مگر قرار است ما چيزي را از ديگران پنهان كنيم ؟ كانون وكلا اگر عيب و علتي داشته باشد- كه حتماً دارد- و اگر ما قصد اصلاحش را داشته باشيم- كه حتماً داريم- راه اش سرپوش گذاشتن بر ايراد و نديده گرفتن آن نيست . راه اش شناخت علمي آسيب و رفع و دفع آن به روش منطقي است و اين عملي نمي شود مگر با شنيدن و تحمل آراء مخالفان كانون كه قطعاً به توليد فكر و مشي سالم مي انجامد و مي تواند با برنامه ريزي درست و تصميم گيري به موقع ، جامعه وكالت را در مسير ترقي و تعالي بياندازد . آيا ما غير از اين مي خواهيم؟
***
در هرحال موضوع ويژه نامه اي كه قرار است اول فروردين ۹۳ منتشر بشود : « آسيب شناسي حرفه وكالت» نيست . «آسيب شناسي كانون وكلا» است با توضيحي كه بيان اش شايد بي فايده نباشد.
وقتي ما « كانون وكلا» را به « آسيب شناسي» اضافه مي كنيم و مي گوييم « آسيب شناسي كانون وكلا» در واقع پذيرفته ايم كه در كانون وكلا عارضه اي ، مشكلي ، آسيبي و يا آفتي هست و ما مي خواهيم علل بروز عارضه را بشناسيم تا در سايه اين شناخت بتوانيم آن را از بين ببريم .
پس ، اولين مرحله در آسيب شناسي كانون وكلا ، تشخيص « آسيب» و تعريف آن است . اگر آسيب را به درستي شناختيم ، پس از آن نوبت مي رسد به ريشه يابي آسيب يا شناختن علت يا علل آسيب رسان . و البته پس از آن ، آثار و تبعات آسيب . پس از آن ، كشف راه هاي درست مبارزه يا مقابله با آسيب. و سرانجام آفت زدايي.
البته ممكن است به « آسيب شناسي كانون وكلا» از منظر ديگري هم نگاه بشود .مثلاً از منظر:
• نقش حاكميتي كانون
• رابطه قوه قضاييه با كانون
• برداشت هاي غلط از فلسفه وجودي كانون
• سوء استفاده از كانون در راستاي اهداف سياسي
• نقد فرهنگ مشاركت و روحيه كار جمعي
• مناسبات تبعيض آميز در كانون
• مقولة نقد و گسترش گفتمان انتقادي
• ارزيابي عملكرد وكلا و نظارت بر آن ها
• ساختار تصميم گيري در مورد اشتغال به حرفه وكالت
• راهبردها و راه كارهاي افزايش مهارت هاي علمي و عملي وكلا
• نگرش مردم و مقامات مملكتي به كانون وكلا
و ... موضوعاتي از اين قبيل.
الغرض :
مدرسه حقوق كه با بهره گيري از رأي و نظر اصحاب بصيرت ، اميدوار است در حوزه « آسيب شناسي كانون وكلا» سهمي - و لو ناچيز- داشته باش ، تا اول اسفند ۹۲ منتظر دريافت مقالة شما در زمينه هاي مرتبط با « آسيب شناسي كانون وكلا»است .- عنوان را از اين بيت پروين اعتصامي اخذ و اقتباس كرده ام:
حديث نيك و بد ما نوشته خواهد شد زمانه را سند و دفتري و ديواني است
از قطعه « فرياد حسرت» با مطلع :
فتاد طائري از لانه و ز درد تپيد به زير پر چو نگه كرد،ديد پيكاني است
برگرفته از نشریه مدرسه حقوق/شماره 81/آبان ماه 1392
